ABŞ təzyiq etdi - Kanada Çinlə ticarət müharibəsinə başladı

Bakupost.az Euronews.com-a istinadən bildirir ki, Çin şənbə günü bu niyyətini açıqlayaraq, qlobal ticarət müharibəsindəki gərginliyi daha da artırıb. Pekin, 20 martdan etibarən Kanadadan gələn kolza yağı, tort və noxuda 100%, eləcə də dəniz məhsulları və donuz ətinə 25% idxal rüsumu tətbiq edəcəyini bildirib.

Qeyd edək ki, oktyabr ayında Ottava Çin elektrik avtomobillərinə 100%, həmçinin polad və alüminiuma 25% rüsum tətbiq edib. Çin hökuməti şənbə günü verdiyi bəyanatda bildirib: "Kanadanın tədbirləri Dünya Ticarət Təşkilatının qaydalarını ciddi şəkildə pozur, tipik proteksionist hərəkət, Çin əleyhinə məhdudlaşdırıcı tədbirlərdir və ölkəmizin hüquq və maraqlarınaa ciddi ziyan vurur".

Kanada hökumətinin məlumatına görə, kolza (Canola) ölkənin ikinci ən böyük sahə məhsuludur və 2023-cü ildə 13,6 milyard Kanada dolları (8,73 milyard avro) gəlir gətirib. 2024-cü ildə Kanadanın Çinə ixrac etdiyi kolza yeminin dəyəri 920,9 milyon Kanada dolları (591,3 milyon avro), kolza yağının ixracı isə 21 milyon Kanada dolları (13,5 milyon avro) olub. Eyni zamanda, 2024-cü ildə Kanadanın Çinə ixrac etdiyi noxudun dəyəri 303 milyon Kanada dolları (194,5 milyon avro) olub.

Çinin bu addımı, ABŞ Prezidenti Donald Trampın keçən həftə verdiyi bir sıra tarif qərarlarını izləyib. Bunlar arasında Kanada və Meksikaya 25% tariflər və Çinə tətbiq olunan idxal vergilərinin 20%-ə qədər artırılması da var. Qısa müddət sonra, Tramp, ABŞ-Meksika-Kanada Sazişi (USMCA) çərçivəsində Kanada və Meksikaya avtomobil və bəzi kənd təsərrüfatı məhsullarına tətbiq olunan tariflərə bir ay müddətinə ara verib, çünki hər iki ölkə Çin məhsullarına tətbiq olunan tarifləri yenidən nəzərdən keçirməyə hazır olduqlarını bildirmişdi.

Kanada Qlobal Əlaqələr Şöbəsi şənbə günü verdiyi bəyanatda Çinin tarif açıqlamasının "haqsız" olduğunu bildirib: "Çinin xarici bazar siyasəti və təcrübələri, istehsal xərclərini süni şəkildə aşağı salır və bazarları təhdid edir". Kanada qarşılıqlı ticarət narazılıqlarını arzadan qaldırmaq üçün Çin rəsmiləri ilə konstruktiv dialoqa hazır olduğunu da bildirib.

Çin tərəfindən şənbə günü açıqlanan rəqəmlərə görə, fevral ayında istehlak qiymətləri illik müqayisədə 0.7% azalıb, bu da son 13 ayda ilk dəfə mənfi nəticədir və davam edən zəif istehlakçı tələbinin olduğunu vurğulayır. Hökumətin ötən həftə keçirilən illik iclasında Pekin 2025-ci il üçün ÜDM artım hədəfini 5% olaraq müəyyən edib və iqtisadiyyatı dəstəkləmək üçün əlavə stimullaşdırma tədbirləri elan edib. Lakin, 5% artım hədəfi, daxili tələbin zəifliyi, ABŞ və digər ölkələrlə ticarət gərginliyinin artması nəzərə alındığında, dünyanın ikinci ən böyük iqtisadiyyatı üçün çətin ola bilər.

Çin iqtisadi artımı dəstəkləmək üçün trilyonlarla Çin yuanı məbləğində stimullaşdırma paketini açıqlayıb. Pekin dekabr ayında "aktiv maliyyə siyasəti və daha yüngül pul siyasətini" tətbiq edəcəyini vəd edib. Çin hökuməti həmçinin inflyasiya hədəfini 2%-ə endirib. Bu, son iki onillikdə ən aşağı səviyyə olub və eyni zamanda büdcə kəsiri səviyyəsini üç onilliyin ən yüksək səviyyəsi olan ÜDM-in 4%-inə qaldırıb.

Çin səhm bazarları və yuan ucuzlaşdı

Bazar ertəsi günü həm Çin yuanı, həm də Çin səhm bazarları artan ticarət gərginliyi və məyusedici inflyasiya göstəriciləri fonunda ucuzlaşıb. Çin yuanı ABŞ dollarına qarşı 0.22% dəyər itirib, Hang Seng İndeksi isə CET ilə saat 4:00-da 1.7% geriləyib. Bununla belə, həm yuan, həm də Çin səhm bazarları bu il ümumilikdə yüksəliş göstərib. Bu artımın bir hissəsi yanvar ayında istifadəyə verilmiş “DeepSeek” adlı süni intellekt modelinin bazara təsiri ilə əlaqələndirilir. DeepSeek, ABŞ-ın aparıcı AI modelləri ilə rəqabət aparmağı hədəfləyən Çin startapıdır.