"Plastik qablar xərçəng yaradır" - Saxta "bulaq suları" haradan doldurulur?

“Keyfiyyətli su qəbul edərkən ağızda yüngül, xoşagələn dad yaranır. Suyun mineral dəyəri isə içilə biləcək qədər olmalıdır. Suyu içdikdən sonra ağırlıq, şişkillik olursa, bu, həmin suyun keyfiyyəsiz olduğunun əlamətləridir. Bu hal həmçinin mineral dəyərinin orqanizmin qəbul edəcəyi həddə olmadığını da göstərə bilər”.

“İstənilən suyun harada və hansı şəraitdə saxlanılması şərtdir. Açıq havada, günəş şüaları altında saxlamaq düzgün deyil. Çünki plastikin tərkibindəki “bisfenol A” maddəsi hava isti olduqda suya daha sürətlə keçir. Suyu qəbul etdikdə “bisfenol A” maddəsi orqanizmdə xərçəng yaradır. Suyun pH səviyyəsi daha çox 7.2 və 8.5 arasında olur. 7.2 və 7.5 hər kəsin istifadə edə biləcəyi ölçüdür. Bu, daha çox heç bir sağlamlıq problemi yaşamayan, eyni zamadan həzm sistemində problemi olmayanlar üçün ən lazımlı miqdardır. Əgər pH düzgün deyilsə, mədə turşuluğu daha çox olur. Həmin şəkildə qəbul olunan su zaman keçdikcə mədədə qastrit, xora kimi xəstəliklərin yaranmasına gətirib çıxarır”.

“Sözügedən butulkalar emal prosesindən sonra, yəni su doldurulmazdan əvvəl ozonla doldurulmalıdır. Sonra suyun təmizlənmiş, içməyə yararlı şəkildə doldurulması həyata keçirilməlidir. Ölkə ərazisində bir çox monitorinqlər aparılsa da, heç də bütün sularstandartlara cavab vermir. Təəssüf ki, hardan gəldi doldurulub satılan bu sular insan orqanizmi üçün çox təhlükəli ola bilər”.

“Bu gün satışa çıxarılan qablaşdırılmış suların müəyyən hissəsi mərkəzləşmiş su xətlərindən və ya su quyularından doldurulur. Halbuki bu quyulardakı sulardan istifadə etmək olmaz. Onlar keyfiyyətsiz, demək olar ki, kanalizasiya suyu səviyyəsində olan sulardır. Əfsuslar olsun ki, quyulardan götürülən su içməli su istehsalı ilə məşğul olan sexlər tərəfindən müxtəlif filtrlərdən keçirilir, qablara doldurulur və əhaliyə satılır. Eyni zamanda krantdan gələn xlorlu suyu da qablaşdıraraq "dağ suyu" adı altında satırlar. Həmçinin "təbii", "mineral", "müalicəvi" və s. sözləri yazılmaqla satışa çıxarılan suların da çoxu kranlardan və ya su quyularından doldurulur. Ölkədə su biznesinə nəzarət zəif olduğu üçün işbazlar bundan istifadə edirlər. Su sexlərində istehsal olunan qablaşdırılmış içməli suların krandan axan su olduğu faktdır. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi (AQTA) tərəfindən aparılan yoxlamaların nəticələri də bunu sübut edir. Yaxşı olar ki, AQTA bütün su istehsalı ilə məşğul olan sexlərdə ekspertiza aparsın və suyun tərkibi ilə etiketlərdəki məlumatların düz gəlib-gəlmədiyini araşdırsın".

Qablaşdırılma materiallarından suya keçən toksikoloji maddələrin uzun müddət qəbulu daxili orqanlarda və mərkəzi sinir sistemində ciddi fəsadlara səbəb olur. Ona görə də insanlar qablaşdırılmış suları alarkən uyğun şəraitdə saxlanıb-saxlanmadığına xüsusi olaraq diqqət etməlidirlər:

“Qeyd edim ki, bir çox ölkələr, o cümlədən geridə qalmış Nepal da bundan imtina edib. Lakin Azərbaycanda biz hələ də plastik qablaşdırmada su görürük. Fikrimcə, bundan imtina olunmalı, ya karton, ya da şüşə qablaşdırmaya keçmək lazımdır. Plastik qabda alınan sudan istifadə etdikdən sonra isə plastik qabı deşmək və ya əzmək lazımdır ki, ondan təkrar istifadə etməsinlər. Çünki plastik qabdan təkrar istifadə zamanı mikroorqanizmlər yarana bilər. Qablar yenidən qaytarıldıqdan sonra onların yuyulma prosesi və sterilizasiyası bizə məlum deyil. Bundan əlavə kimsə ağzını su qabına yaxınlaşdırıb oradan su içə bilər. Artıq onun ağız boşluğundakı mikroblar qaba keçə və inkişaf edə bilər”.

“Bəzən sular filtrizasiya olunmamış qablaşdırılır və bazara çıxarılır. Hətta "bulaq suyu" deyilərək qablaşdırılan bəzi sular Bakı qəsəbələrində filtrdən keçirməklə arteziandan doldurulur. Suyun rəngi, dadı, ətri yoxdur. Buna görə də, onun kran suyu və ya təmizlənmiş su olmasını ayırd etmək istehlakçı üçün çox çətindir”.